Demans, zaman içinde bilişsel işlevlerde ciddi bir gerilemeye yol açan zayıflatıcı bir hastalık olarak ön plana çıkıyor. Kişinin kilosuyla doğrudan ilişkili olmasa da, aşırı kilolu olmak ile bu hastalığa yakalanma riskinin artması arasında bir bağlantı olabileceğini düşündüren bazı kanıtlar bulunuyor.
Diyabet, yüksek tansiyon ve diğer kardiyovasküler hastalıkların hepsi obezite nedeniyle daha olası hale gelir. Bu rahatsızlıklar beynin kan akışını etkileyebilir ve demansın bir türü olan vasküler demans gelişme olasılığını artırabilir.
Ayrıca, kronik enflamasyon obezite ile bağlantılıdır ve beyin fonksiyonu üzerinde etkili olabilir. Enflamasyonun bir dizi nörodejeneratif hastalığa katkıda bulunduğuna dair kanıtlar vardır. Beyin fonksiyonlarını etkileyebilen ve bilişsel gerileme riskini artıran insülin direnci de aşırı kilodan kaynaklanabilir.
Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, çilek kilo sorunu olan yetişkinlerde bunamanın ortaya çıkmasını engellemeye yardımcı olabilir. Araştırma, mütevazı bilişsel kayıpları olduğunu bildiren 30 orta yaşlı aşırı kilolu yetişkinin, sadece 12 hafta boyunca her gün çilek yedikten sonra daha az hafıza sorunu ve daha az depresif semptom yaşadığını ortaya koydu.
Çalışma, bir grubun çilek bazlı bir toz ve diğerinin plasebo tozu aldığı çift kör, randomize kontrollü bir denemede beş erkek ve 25 kadını takip etti. Sonuçlar, 12 haftalık müdahale sırasında, tüm meyve çilek tozu uygulanan bireylerin bir kelime listesi öğrenme görevini tamamlarken “izinsiz giriş hatalarında” azalma olduğunu gösterdi.
Bu, bilişsel gerilemenin tanınmasıyla ilgilidir çünkü hafıza bozukluğu, geç yaş bunamasının yaygın bir belirtisi. Ayrıca, tam meyve çilek tozu alan bireyler daha az depresyon semptomu tespit edilmiş, bu da meyvenin gelişmiş duygusal düzenlemeye fayda sağladığını araştırmacılara düşündürdü.
Cincinnati Üniversitesi Akademik Sağlık Merkezi’nde baş araştırmacı ve psikiyatri bölümünde profesör olan Robert Krikorian, “Demans, hepsi de çaresi olmayan birçok farklı hastalığı içeren genel bir terimdir” dedi ve “Etkili tedavinin ne zaman ya da ne kadar mümkün olacağı belli değil; beslenme ve yaşam tarzı tercihleri yoluyla önleme ve azaltma şu anda elimizdeki en iyi yaklaşım” diye ekledi.
Geçmiş araştırmalar da aynı fikirde. Araştırmacı, demansın birkaç on yıl boyunca geliştiği düşünüldüğünden, ekibinin çalışmalarını orta yaşlı aşırı kilolu insanlarla yürütmeyi seçtiğini belirtti.
Çilek yeme ve beyin sağlığı arasındaki ilişkiye dair geçmişte yapılan araştırmalar hem nüfus temelli hem de klinik ortamlarda kapsamlı bir şekilde yürütüldü. Örneğin, Rush Üniversitesi’nde yapılan çalışmalar, Alzheimer bunamasının daha az görülmesi ile çilekte çoğunlukla bulunan bir biyokimyasal olan pelargonidin arasında bir bağlantı olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, Hemşirelerin Sağlık Çalışması ve Sağlık Profesyonelleri Çalışması gibi uzun vadeli gözlemsel çalışmalar, düzenli olarak çilek tüketen bireylerin bilişsel bozulma oranlarının azaldığını göstermiştir. Çalışma Nutrients dergisinde yayımlanmıştır.
